Διαταραχές στην σκελετική ανάπτυξη τόσο της άνω όσο και της κάτω γνάθου, μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση προσωποσκελετικών δυσμορφιών, που με την σειρά τους προκαλούν τόσο λειτουργικές όσο και αισθητικές διαταρχές, που μπορεί να συμβάλλουν στην ψυχολογική επιβάρυνση των ατόμων με ορθογναθικά προβλήματα. Οι λειτουργικές διαταραχές αφορούν προβλήματα που έχουν να κάνουν με την μάσηση, την κατάποση, την ομιλία, αλλά και την λειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης. Οι αισθητικές διαταραχές ως απόρροια των δυσμορφιών που προκύπτουν στους ασθενείς με ορθογναθικά προβλήματα, συμβάλλουν τα μέγιστα στην εκδήλωση ψυχοκοινωνικών δυσπροσαρμοστικών τάσεων, με αποτέλεσμα την ψυχολογική διαταραχή των ασθενών αυτών.

Μερικές στοματοπροσωπικές ανωμαλίες μπορεί να αφορούν μόνο την μη σωστή διευθέτηση των δοντιών στους οδοντικούς φραγμούς, με άλλα λόγια το όλο πρόβλημα να εντοπίζεται στην ύπαρξη «στραβών δοντιών», τα οποία μπορούν να διορθωθούν από τον ειδικό ορθοδοντικό με την τοποθέτηση των διαφόρων ορθοδοντικών συσκευών («σιδεράκια» κ.λπ.). Οι σοβαρές διαταραχές της προσωποσκελετικής ανάπτυξης όμως απαιτούν χειρουργική παρέμβαση ώστε να επαναδιευθετηθεί η άνω ή/και η κάτω γνάθος σε μία περισσότερο φυσιολογική θέση αλλά και σχέση μεταξύ τους. Οι συνήθεις οδοντοπροσωπικές διαταραχές που περιλαμβάνουν υπο- ή υπερανάπτυξη των γνάθων (οπισθογναθισμός, μικρογναθία, προγναθισμός ή μακρογναθία κ.λπ.), ή μη σωστή διευθέτηση των οδοντικών φραγμών (συνωστισμός /στροφές των δοντιών τόσο της άνω όσο και της κάτω γνάθου, υπερσύγκλειση, οριζόντια πρόταξη των προσθίων δοντιών, κ.λπ.), μπορεί να προκαλέσουν δυσκολίες στην μάσηση, την κατάποση, την ομιλία και την αναπνοή.

Η χειρουργική διόρθωση αυτών των προβλημάτων ή ορθογναθική  χειρουργική  όπως συνήθως αποκαλείται, συχνά διενεργείται σε συνδυασμό με ορθοδοντική θεραπεία καθώς και με επανορθωτική οδοντιατρική θεραπεία. Ύστερα από μια προσεκτική διαγνωστική προσέγγιση, αλλά και μετά από συνετό σχεδιασμό της χειρουργικής θεραπευτικής παρέμβασης, το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να προβλεφθεί με μεγάλη ακρίβεια, εξασφαλίζοντας για τον ασθενή όχι μόνο το εφικτό αλλά και το απολύτως επιθυμητό. Η ορθογναθική χειρουργική συνήθως διενεργείται σε νοσοκομειακό περιβάλλον με γενική αναισθησία και συνήθως η νοσηλεία του ασθενούς είναι βραχεία, διαρκώντας πολλές φορές μόλις μία ημέρα.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία και στις συγγενείς διαμαρτίες, δηλ. τις εκ γενετής ανωμαλίες, όπως είναι οι χειλεοσχιστίες (παλιός αδόκιμος όρος λαγώχειλος) και οι υπερωιοσχιστίες (παλιός αδόκιμος όρος λυκόστομα), οι οποίες προκύπτουν όταν όλα ή μερικά τμήματα των κοιλοτήτων του στόματος και της ρινός, δεν αναπτύσσονται από κοινού κατά την διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης.

Οι στοματικοί και γναθοπροσωπικοί χειρουργοί ως μέρος μιας ομάδας ειδικών, παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στο προσεκτικά και καλά ενορχηστρωμένο πρόγραμμα πολλαπλών επανορθωτικών χειρουργικών επεμβάσεων στις οποίες πρέπει να υποβάλλονται οι ασθενείς αυτοί από της γεννήσεώς τους μέχρι την ενηλικίωσή τους. Ο αντικειμενικός στόχος συνίσταται στην επίτευξη της πλήρους αποκατάστασης των γνάθων και των περιστοματικών ιστών του προσώπου, που οδηγεί στην φυσιολογική λειτουργία και εμφάνιση των ασθενών. Η θεραπευτική προσέγγιση πρέπει να περιλαμβάνει την πρόνοια και την φροντίδα για την αποκατάσταση της λειτουργίας, της εμφάνισης, της διατροφής, της ομιλίας και της ακοής, καθώς επίσης και την διασφάλιση της υγιούς συναισθηματικής και ψυχολογικής ανάπτυξης των ασθενών με σχιστίες.